W toku badań przeprowadzonych przez ekspertów specjalizujących się w zagadnieniach naukowo-technologicznych international gender z organizacji Kobiety w Światowej Nauce i Technologii (ang. Women in Global Science & Technology, WISAT) oraz z Organizacji na rzecz Kobiet w Nauce w Krajach Rozwijających się (Organization for Women in Science for the Developing World, OWSD), sfinansowanych przez fundację Elsevier Foundation, zmapowano możliwości i przeszkody piętrzące się przed kobietami w nauce w Brazylii, Indiach, Indonezji, Korei, RPA, UE i USA.

W tych krajach podejmowanych jest wiele wysiłków, zmierzających do ułatwienia kobietom dostępu do edukacji naukowo-technologicznej. Niemniej wyniki nie wskazują na znaczące osiągnięcia, zwłaszcza na takich kierunkach jak inżynieria, fizyka i informatyka, na których kobiety stanowią mniej niż 30%. Podczas gdy w niektórych krajach odnotowano wzrost liczby kobiet studiujących na kierunkach ścisłych i technologicznych, niekoniecznie przełożyło się to na większą liczbę kobiet na analogicznych rynkach pracy. Okazuje się, że liczba kobiet zatrudnionych na tych rynkach spada.

"Funkcjonowanie tych gospodarek zasadza się na istniejącym modelu, według którego zapewnienie dziewczętom i kobietom większego dostępu do edukacji doprowadzi ostatecznie do zrównania się ich z mężczyznami w tych dziedzinach" - mówi Sophia Huyer, kierownik naukowy oraz założycielka i dyrektor wykonawcza organizacji Kobiety w Światowej Nauce i Technologii. "Kształtował on nasze podejście do problemu przez ponad dekadę i nadal obserwujemy jedynie stopniowe zmiany. Raport wskazuje, że dostęp do edukacji nie jest sam w sobie rozwiązaniem. To zaledwie część tego, czym powinno być wielowymiarowe podejście strategiczne. Nie ma prostego rozwiązania".

W świetle tych wyników, Unia Europejska robi co może za pośrednictwem kilku inicjatyw Siódmego Programu Ramowego (7PR), których celem jest zachęcanie kobiet do zaangażowania się w badania naukowe i innowacje. Inicjatywa "Nauka w społeczeństwie" zapewnia wsparcie finansowe organizacjom badawczym na opracowanie planów równości kobiet i mężczyzn. Środki programu są także przeznaczane na szkolenie naukowców, aby zagadnienia płci były lepiej włączane do projektów badawczych. Tymczasem Działania Marie Curie mają zachęcać kobiety do podejmowania pracy w nauce poprzez zestaw środków wspomagających równowagę między karierą zawodową a życiem rodzinnym. Niemal 40% grantobiorców programu Marie Skłodowska-Curie dofinansowanych do tej pory w bieżącym programie ramowym (7PR) UE to kobiety.

Dane zgromadzone w toku badań dają pewne wskazówki, co można zrobić. Pokazują, że równość kobiet w nauce, technologii i innowacji (STI) jest powiązana z liczbą czynników wspomagających. Na czele czynników prowadzących do równości można wymienić: wyższy status ekonomiczny, większa rola w rządzie i polityce, dostęp do zasobów gospodarczych, wytwórczych i technologicznych, dobra opieka zdrowotna i środki finansowe. Ustalenia wskazują również, że kobiety cieszą się większą równością w krajach, w których polityka rządowa wspiera opiekę nad dziećmi, równość płac i gender mainstreaming. Jedno z głównych odkryć pokazuje, że niewiele krajów gromadzi spójne i wiarygodne dane statystyczne w podziale na płeć we wszystkich tych obszarach, co hamuje możliwość wdrożenia efektywnych strategii i programów wspomagających.

"Ustaliliśmy, że brak któregokolwiek z tych elementów doprowadza do słabości gospodarek, które chcą zająć konkurencyjną pozycję w gospodarce opartej na wiedzy" - zauważa Huyer. "Żaden kraj ani region nie realizuje wszystkich punktów, a niektóre radzą sobie fatalnie. To trwonienie zasobów na potężną skalę. Tracimy zasoby edukując kobiety i nie doprowadzając tego do końca, przez co zaprzepaszczamy ogromny potencjał, jaki prezentują kobiety".

"Ta szeroko zakrojona i ambitna ocena stanowi decydujący punkt wyjścia dla pomiaru udziału kobiet i dziewcząt w nauce, technologii i innowacjach w gospodarkach wschodzących i rozwijających się" - zauważa David Ruth, dyrektor wykonawczy fundacji Elsevier Foundation. "W toku badań zidentyfikowane zostały kluczowe obszary mocnych i słabych punktów w poszczególnych krajach i mamy nadzieję, że pomogą one stworzyć podstawy polityki opartej na faktach i posunąć się naprzód".

Więcej informacji:

Women in Global Science & Technology

Science: it's a girl thing!